استفاده از “پول مجازی” در خریدهای اینترنتی چین

چندی پیش، بیش از 10 فروشگاه اینترنتی چین از تائو بائو دات کام (www.taobao.com) بزرگترین پایگاه خرید اینترنتی چین و غیره اعلام کردند که در خرید کالا بیت کوین (bitcoin) نوعی از پول مجازی را می پذیرند.

اما بیت کوین چیست؟ آیا همانند پول برای خرید قابل استفاده است؟

یکم ماه نوامبر سال 2008، شخصی به نام ساتوشی ناکاموتو در سخنرانی در یک گردهمایی تصور جدید خود درباره پول مجازی را تشریح کرد و پس از آن بیت کوین ایجاد شد. اما جالب آن که هیچ کدام از کارشناسان حاضر در گردهمایی، ناکاموتو را نمی شناختند و اطلاعات زیادی درباره وی وجود ندارد. اطلاعات محدود مربوط به او نشان می دهد که ساتوشی ناکاموتو در ژاپن زندگی می کند و نشانی پست الکترونیکی او از یک پایگاه مجانی اینترنتی در آلمان است. در سایت گوگل نیز اطلاعاتی درباره وی وجود ندارد. بدیهی است که ساتوشی ناکاموتو یک اسم ساختگی است. با این حال، این نوع پول جدید مجازی در جهان به تدریج رایج یافته است.

بیت کوین نوعی پول دیجیتال بر پایه شبکه همتا به همتا، امضای دیجیتال و اثبات دانایی صفر است و به کاربران امکان می دهد که بدون هیچ واسطه ای انتقال پول غیر قابل بازگشت انجام دهند. گره های شبکه هر معامله را در شبکه اعلام می کنند که پس از تایید در یک سیستم اثبات کار، در یک تاریخچه عمومی به نام Blockchain ذخیره می شود. بیت کوین در سال ۲۰۰۹ مبتنی بر عقایدی که ساتوشی ناکاموتو در مقاله ای منتشر کرد پایه گذاری شد.

بیت کوین امکان پرداخت‌های بسیار کم هزینه را فراهم می‌کند. شبکه بیت کوین سیستم کنترل کننده متمرکز ندارد و از سوی هیچ ارگان یا نهاد دولتی اداره نمی شود. زمان متوسط تایید هر انتقال بیت‌کوین، تقریبا ده دقیقه است. انتقال پول از یک نقطه به نقطه دیگر در تمام شبکه اطلاع رسانی شده و تمام نقاط از آن آگاه خواهند شد.

پیش از این نوآوری، سیستم های مالی آنلاین برای امنیت به یک سیستم کنترل کننده مرکزی احتیاج داشتند. ناکاموتو با استفاده از شیوه اثبات کار در یک شبکه همتا به همتا، راهی جایگزین پیشنهاد کرد. بیت کوین به نسبت پروژه ای جدید است و به شدت در حال گسترش. به همین دلیل توسعه دهندگان آن به کاربران توصیه می کنند که به آن به عنوان یک نرم افزار آزمایشی نگاه کنند.

کسانی که از این سیستم استفاده می‌کنند باید دارای یک کیف پول دیجیتال باشند. این کیف پول می‌تواند روی کامپیوتر شخصی و با نرم‌افزار بیت‌کوین مدیریت شود و یا بر روی یک سایت مستقل.

اکنون، در سراسر جهان در هر 10 دقیقه حدود 50 بیت کوین تولید می شود و تا سال 2040، تعداد آن دیگر افزایش نمی یابد. تا آن زمان تعداد کل آن در سراسر جهان حدود 21 میلیون است. دهم ماه آوریل سال جاری، یک بیت کوین به بیش از دویست دلار و در یازدهم آوریل به 264 دلار افزایش یافت. با این حال، ارزش این نوع پول مجازی در ماه فوریه سال جاری تنها کمی بیش از 20 دلار بود.

مردم چین از روز دوم بروز زمین لرزه شدید شهر یا آن استان سی چوان که در بیستم آوریل رخ داد به بیت کوین روی آورده اند. در این روز، “صندوق یک” سازمان خیریه چین 50 بیت کوین اعانه نقدی برای کمک به زلزله زدگان را که برابر با حدود 40 هزار یوان است دریافت کرد. این برای نخستین بار است که یک نهاد این میزان از پول دیجیتال را دریافت کرده و پذیرفته است. این امر باعث شده که چینی های بیشتری به این نوع پول توجه کنند.

اکنون در سایت تائو بائو بزرگ ترین سایت خرید اینترنتی چین حدود بیش از 10 فروشگاه اینترنتی چین بیت کوین می پذیرند بر این اساس اکنون در چین با استفاده از بیت کوین می توان بیش از 400 نوع کالا از جمله لامپ های کم مصرف، تلفن همراه، پارچه گلدوزی شده تزیینی خریداری کرد.

در ستون آگهی یک فروشگاه الکتریکی اینترنتی سایت تائو بائو نوشته شده است: “پرداخت با بیت کوین و معامله بر اساس ارزش برابر” صاحب این فروشگاه الکتریکی با اشاره به روش معامله با بیت کوین گفت: قیمت جاری یک بیت کوین برابر با 726 یوان است. بنابراین، یک لامپ 58.8 یوان برابر با 0.08 بیت کوین است. با توجه به بی ثباتی قیمت بیت کوین باید 0.003 بیت کوین افزوده شود. بنابراین، با 0.083 بیت کوین می شود یک لامپ 58.8 یوان خرید.

صاحب این فروشگاه توضیح داد: تاکنون سه معامله با بیت کوین به ارزش بیش از 2000 یوان انجام داده ایم. برای خرید با بیت کوین اول باید بیت کوین را به کیف پول بیت کوین فروشنده منتقل شود. وی همچنین افزود که معامله با بیت کوین بر پایه اعتماد امکان پذیر است. اگر اعتماد وجود نداشته باید با پول واقعی معامله کرد.

روش معامله در سایت تائو بائو این است که خریدار اول پول خود را به مرکز خدماتی پرداخت می سپارد، پس از آنکه فروشنده کالا را تحویل داده و پس از تأیید خریدار، مرکز خدماتی پرداخت پول را به حساب فروشنده منتقل می کند. اما اگر با بیت کوین معامله شود، طرف ثالث غیر فروشنده و خریدار وجود ندارد. بنابراین با آن که بیش از 10 فروشگاه اینترنتی معامله با بیت کوین را پذیرفته، اما در فروش کالای با ارزش بالا بیت کوین همچنان پذیرفته نمی شود.

اما معامله با این پول در دیگر کشورها چگونه است؟ بر اساس گزارش های رسیده، بیت کوین روز به روز بیشتر مورد پذیرش موسسه ها در برخی کشورها قرار گرفته است. در آمریکا برخی فروشندگان درصدد گسترش استفاده از آن بوده اند. یکی از علاقه مندان بیت کوین از آمریکا گفت: یکی از ویژگی های قابل توجه بیت کوین این است که در صورتی که بدون وابستگی به موسسه طرف سوم از جمله بانک، موسسه حسابداری و یا دولت شما می توانید آزادانه و به راحتی آن را انتقال دهید. افزون بر این، بیت کوین خود دارای ارزش است و هیچ شخص و یا موسسه ای نمی تواند خودخواهانه آن را چاپ و تولید کند. استفاده از آن می تواند از زیان تورم پول واقعی کاهش بدهد.

با این حال کارشناسان در این مورد اعلام می کنند: با آن که بیت کوین برتری های زیادی درمقایسه با پول واقعی داشته، اما این نوع پول کمبودهایی هم دارد. با توجه به مخفی بودن استفاده کننده آن، خلاف کاران می توانند با بیت کوین به معاملات غیر قانونی از جمله مواد مخدر و سلاح بپردازند. افزون بر این، اگر بیت کوین دزدیده شود، بازپس گرفتن آن دشوار است. این نوع پول همانند کارت اعتباری و یا حساب بانکی نیست که پس از گم شدن آن می شود به بانک گزارش داد تا حساب بسته شده و از زیان اقتصادی جلوگیری شود.

بیت کوین بیشتر مولد علاقه مندی برخی کاربران اینترنتی است تا مولد اقتصادی. در حال حاضر تعداد مشترکان این نوع پول در جهان بسیار کم است. با این حال، به وجود آمدن این نوع پول یک سیستم جدید برای پرداخت مبلغ کم را به معرض دید گذاشته است. شاید در آینده نه چندان دور، بیت کوین در شبکه اینترنتی و نیز دنیای واقعی مورد استفاده گسترده تر قرار گیرد و جای خود را در سامانه ارز جهانی پیدا کند.